สถานีกลางบางซื่อ หรือในชื่อใหม่ว่า “สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์” เป็นชื่อที่พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่อแทนชื่อเดิมสถานีกลางบางซื่อ มีความหมายว่า “ความเจริญรุ่งเรืองยิ่งแห่งกรุงเทพมหานคร” แต่หลายคนก็ยังเรียกสั้น ๆ ติดปากว่า “สถานีกลางบางซื่อ” สถานีแห่งนี้ จะมีที่มาที่ไปอย่างไร และมีรายละเอียดการเดินรถอย่างไรบ้าง วันนี้ Homeday นำข้อมูลมาฝากทุกคนกันครับ

รู้จักกับสถานีกลางบางซื่อ

          สถานีกลางบางซื่อ เป็นสถานีรถไฟที่ถูกวางตัวไว้ให้เป็นสถานีรถไฟหลักแห่งใหม่ของประเทศไทย แทนที่สถานีหัวลำโพง (สถานีรถไฟกรุงเทพ) ที่เรารู้จักกันดีนั่นแหละครับ โดยสถานีกลางบางซื่อนั้น ตั้งอยู่ในเขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร ใจกลางศูนย์คมนาคมพหลโยธิน ถือเป็นสถานีที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของประเทศไทยและของอาเซียน (ใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้) ภายในสถานี มีชานชาลามากถึง 26 ชานชาลา และเมื่อเปิดบริการครบทุกเส้นทาง สถานีแห่งนี้จะเป็นจุดเชื่อมต่อการเดินทางระบบรางที่สำคัญที่สุดของประเทศไทยเลยล่ะครับ

สถานีกลางบางซื่อมาแทนที่สถานีหัวลำโพง

          หลายท่านคงจะคุ้นเคยกับสถานีหัวลำโพงกันเป็นอย่างดี เพราะที่นี่เป็นที่รู้จักกันดีว่าเป็นจุดรวมรถไฟหลักที่วิ่งหลากหลายเส้นทางในประเทศ การย้ายสถานีหลักอย่างหัวลำโพงไปยังสถานีกลางบางซื่อแทนนั้น มีเหตุผลครับ โดยเหตุผลหลัก ๆ จาหตัวแทนรัฐบาล คือเรื่องของการแก้ไขปัญหารถติดในพื้นที่กรุงเทพมหานคร และเหตุผลรองลงมา ก็เพื่อที่จะพัฒนาพื้นที่สถานีหัวลำโพงเดิม ให้เป็นพื้นที่เชิงพาณิชย์แทน เพื่อแก้ไขปัญหาหนี้สินสะสมของการรถไฟ และเปลี่ยนตัวสถานีให้เป็นพิพิธภัณฑ์แทน ซึ่งทั้งสองเหตุผล ก็มีความคิดเห็นจากประชาชนที่แตกต่างกันออกไปเช่นเดียวกันครับ เนื่องจากมองว่าการแก้ปัญหาสามารถเลือกวิธีอื่น ๆ ได้ แต่ถึงอย่างไรในปัจจุบันสถานีกลางบางซื่อ ก็ได้เปิดให้ใช้งานอย่างเป็นทางการเรียบร้อยแล้วล่ะครับ

สถานีกลางบางซื่อเชื่อมต่อกับระบบรางใดบ้าง

         สถานีกลางบางซื่อ เมื่อเปิดให้บริการเต็มรูปแบบแล้ว จะสามารถรองรับรถไฟทางไกลของการรถไฟแห่งประเทศไทยได้ทุกเส้นทางครับ รวมไปถึงผู้ให้บริการอื่น ๆ โดยในปัจจุบันเส้นทางรถไฟที่ผ่านสถานีกลางบางซื่อมีทั้งหมดดังต่อไปนี้ครับ

การรถไฟแห่งประเทศไทย

• • รถไฟสายเหนือ
  • รถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือ
  • รถไฟสายใต้

บริษัท รถไฟฟ้า ร.ฟ.ท. จำกัด (ผู้ให้บริการเดินรถชั่วคราว)

• • รถไฟฟ้าสายสีแดงเข้ม
  • รถไฟฟ้าสายสีแดงอ่อน

บริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน)

• รถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน

         โดยในอนาคต จะมีการเพิ่มการเข้าถึงเส้นทางรถไฟอื่น ๆ มากขึ้น ซึ่งก็จะช่วยเพิ่มความสะดวกสบายในการเดินทาง และทำให้สถานีกลางบางซื่อกลายเป็นจุดศูนย์รวมการเดินทางที่สำคัญมากที่สุดแห่งหนึ่งของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เลยก็ว่าได้ครับ โดยเส้นทางรถไฟที่ผ่านสถานีกลางบางซื่อในอนาคต ได้แก่

บริษัท เอเชีย เอรา วัน จำกัด

• • รถไฟฟ้าแอร์พอร์ต เรล ลิงก์

          ส่วนรถไฟสายสิงคโปร์-คุนหมิง เป็นเส้นทางรถไฟอนาคต (อันไกล) จากสถานีรถไฟคุนหมิง ประเทศจีน ไปยังสถานีรถไฟจูรงตะวันออก ประเทศสิงคโปร์ โดยผ่านสถานีกลางบางซื่อ ซึ่งตัวสถานีจะทำหน้าที่เป็นสถานีชุมทางในการเปลี่ยนสายระหว่างช่วง กรุงเทพฯ-ลาว-จีน (สายอีสาน) และกรุงเทพฯ-มาเลเซีย-สิงคโปร์ (สายใต้) ซึ่งอย่างเร็วที่สุดก็อาจจะอีก 10 ปีข้างหน้าโน่นเลยครับ ต้องติดตามกันต่อไปครับ สำหรับสายเชื่อมหลายประเทศสายนี้

รายละเอียดภายในสถานีกลางบางซื่อ

           สถานีกลางบางซื่อ มีพื้นที่ใช้สอยรวม 304,000 ตารางเมตร ออกแบบโดยบริษัท ดีไซน์ คอนเซป จํากัด กว้าง 180 เมตร ยาว 520 เมตร สูง 43 เมตร ภายในสถานีกลางบางซื่อ ไม่ได้มีแค่เฉพาะชานชาลาเท่านั้นครับ แต่ยังมีพื้นที่ใช้งานอื่น ๆ ที่สามารถใช้จัดงานต่าง ๆ ได้ อย่างที่งานหนังสือเองก็เคยมาจัดที่นี่เช่นกัน หรือแม้แต่การเข้ารับการฉีดวัคซีนในช่วงสถานการณ์โควิด-19 ทางสถานีกลางบางซื่อก็ให้พื้นที่สำหรับประชาชนในการเข้ามาใช้บริการด้วยเช่นกัน โดยรายละเอียดของแต่ละชั้นภายในสถานีกลางบางซื่อมีดังต่อไปนี้ครับ

• • บึงน้ำ: พื้นที่ขนาด 14,000 ตารางเมตร
  • ชั้นใต้ดิน (ที่จอดรถ): พื้นที่ขนาด 72,000 ตารางเมตร เป็นที่จอดรถยนต์สำหรับบุคคลทั่วไป 1,681 คัน ที่จอดรถคนพิการ 19 คัน รวมสามารถจุรถได้ 1,700 คัน 
  • ชั้นลอย: พื้นที่ขนาด 12,000 ตารางเมตร เป็นพื้นที่ของร้านค้าและห้องควบคุมต่าง ๆ
  • ชั้นที่ 1 พื้นที่จำหน่ายตั๋ว: พื้นที่ขนาด 86,000 ตารางเมตร เป็นชั้นจำหน่ายตั๋ว, ร้านค้า, ศูนย์อาหาร, อาคารสำนักงาน, พื้นที่พักคอย, ห้องน้ำ และเป็นจุดเชื่อมต่อรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงินหรือ MRT สถานีบางซื่อได้อีกด้วย
  • ชั้นที่ 2 ชานชาลารถไฟ Meter Gauge: พื้นที่ขนาด 67,000 ตารางเมตร ชานชาลาขนาดทาง 1 เมตร ประกอบไปด้วย รถไฟทางไกล 8 ชานชลา และ รถไฟชานเมือง สายสีแดง 4 ชานชลา
  • ชั้นที่ 3 ชานชาลารถไฟ Standard Gauge: พื้นที่ขนาด 67,000 ตารางเมตร ชานชาลาขนาดทางมาตรฐาน 1.435 เมตร ประกอบไปด้วย รถไฟฟ้าความเร็วสูง 10 ชานชลา และรถไฟฟ้าเชื่อมท่าอากาศยาน หรือ แอร์พอาร์ต เรล ลิงก์ 2 ชานชลา

สถานีกลางบางซื่อคิดค่าบริการจอดรถอย่างไร?

          สำหรับราคาค่าที่จอดรถสถานีกลางบางซื่อใน 30 นาทีแรก สามารถจอดได้ “ฟรี” ครับ แต่หากจอดนานเกินกว่า 30 นาที จะคิดเพิ่มชั่วโมงละ 20 บาท ถ้าไม่ได้มาบ่อย ๆ นาน ๆ มาที จ่ายแบบนี้ไปก็ได้ครับ แต่หากต้องแวะมาจอดและจรเป็นประจำทุกวัน ที่สถานีกลางบางซื่อมีราคาเหมาจ่ายให้เลือก 2 แบบ แบบแรกคือแบบเหมาจอดรายวัน ราคาจะอยู่ที่ 250 บาท และแบบที่สองคือแบบเหมาจอดรายเดือน ราคาจะอยู่ที่ 2,500 บาทครับ

รถ Shuttle Bus ให้บริการฟรี เส้นทางสถานีกลางบางซื่อ-สถานีหัวลำโพง

         นายกิตติกานต์ จอมดวง จารุวรพลกุล ผู้อำนวยการองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ เปิดเผยว่า ด้วยการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) จะเปิดให้บริการรถไฟทางไกล ณ สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์ (สถานีกลางบางซื่อ) โดยปรับเปลี่ยนต้นทาง/ปลายทางกลุ่มขบวนรถด่วนพิเศษ ด่วน เร็ว จำนวน 52 ขบวน จากสถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง) ไปที่สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์ ตั้งแต่วันที่ 19 มกราคม 2566 เป็นต้นไป องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) จึงร่วมกับ การรถไฟแห่งประเทศไทย จัดเดินรถ Shuttle Bus ให้บริการฟรี เส้นทาง “สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์ – สถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง) (ทางด่วน)” เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับประชาชน ในการเดินทาง เชื่อมต่อระหว่างสถานีรถไฟ ทั้ง 2 แห่ง ตั้งแต่วันที่ 19 มกราคม 2566 เป็นต้นไป

        โดยผู้โดยสารสามารถใช้บริการขึ้นรถ Shuttle Bus ได้ที่ป้ายรถเมล์สถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง) และสถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์ (สถานีกลางบางซื่อ) ประตู 12 เริ่มตั้งแต่เวลา 05.00-21.00 น. เป็นประจำทุกวัน โดยในชั่วโมงเร่งด่วน เวลา 05.00-09.00 น. และเวลา 16.00-18.00 น. รถ Shuttle Bus จะออกทุก ๆ 15 นาที

          นอกจากนี้ ผู้โดยสารสามารถเดินทางเชื่อมต่อไปยังสถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์ (สถานีกลางบางซื่อ) ด้วยระบบขนส่งสาธารณะอื่น ๆ ได้ เช่น ขบวนรถไฟชานเมืองที่ให้บริการเดินรถเข้า-ออกสถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง) จำนวน 26 ขบวนต่อวัน ให้บริการตั้งแต่เวลา 04.15-20.17 น. หรือรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน จากสถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์-สถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง) เริ่มให้บริการตั้งแต่เวลา 06.00-24.00 น. โดยสอบถามตารางเวลารถ หรือข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ศูนย์บริการลูกค้าสัมพันธ์ โทร. 1690 ตลอด 24 ชั่วโมง หรือ Facebook Fanpage “ทีมพีอาร์การรถไฟแห่งประเทศไทย”

สิ่งอำนวยความสะดวกภายในสถานีกลางบางซื่อ

1. 1. กล้องวงจรปิด
   2. บันไดเลื่อน
   3. เครื่องจำหน่ายตั๋วอัตโนมัติ
   4. ศูนย์อาหาร
   5. SRT BOT หุ่นยนต์ต้อนรับอัจฉริยะ
   6. ที่จอดรถสำหรับคนพิการ
   7. ป้ายบอกทาง
   8. ลานจอดรถใต้ดิน
   9. ลิฟท์
   10. ที่พักคอยผู้โดยสาร
   11. Wheelchair นำทางอัจฉริยะ

จุดเด่นและสิ่งที่น่าสนใจเกี่ยวกับสถานีกลางบางซื่อ

          เป็นสถานี “อารยสถาปัตย์” ตามหลัก Universal Design โครงสร้างนาฬิกาแบบหน้าปัดมีเข็มนาฬิกา ซึ่งหน้าปัดมีเพียงตัวเลขบอกเวลาหมายเลข ๙ เท่านั้น ได้ถูกยกเพื่อติดตั้งที่หน้าโดมของสถานีกลางบางซื่อแล้ว หลังจากนี้หน่วยงานที่รับผิดชอบจะได้จัดการวางระบบต่อเนื่อง เพื่อให้ได้ใช้งานได้เป็นปกติ จากภาพนาฬิกานี้ผลิตโดยบริษัท Electric Time Company, Inc. อยู่ที่ประเทศสหรัฐอเมริกา นาฬิกานี้มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 6 เมตร ติดตั้งอยู่บนผนังกระจกสถานีกลางบางซื่อ มีความสูงจากระดับพื้นดินถึงจุดศูนย์กลางนาฬิกา 21 เมตร สำหรับหน้าปัดนาฬิกาที่มีเพียงหมายเลข ๙ เกิดจากความตั้งใจของผู้ออกแบบ เพื่อน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของรัชกาลที่ ๙ และตั้งใจที่จะให้เป็นแลนด์มาร์กที่สำคัญของสถานี

          โครงการนําร่องสถานีอัจฉริยะ (Smart Station) ด้วยเทคโนโลยี 5G เป็นการพัฒนาต้นแบบสถานีอัจฉริยะ ที่ใช้เทคโนโลยี 5G เต็มรูปแบบแห่งแรกในประเทศไทย และในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประชาชนทุกคนสามารถเข้าถึงบริการ 5G ได้จากที่นี่ เนื่องจากสถานีกลางบางซื่อจะเป็นศูนย์กลางแห่งการเดินทาง ทั้งทางบก ทางราง เชื่อมโยงไปถึงทางน้ำและทางอากาศด้วย ยกตัวอย่างบริการ 5G ที่อยู่ภายในสถานีกลางบางซื่อ เช่น เทคโนโลยีหุ่นยนต์ ปัญญาประดิษฐ์ และเทคโนโลยีอื่น ๆ เพื่อช่วยเหลือนักเดินทาง ทั้งชาวไทย และชาวต่างประเทศ มีระบบรักษาความปลอดภัย การให้บริการข้อมูลข่าวสารและความบันเทิงในระหว่างการเดินทาง รวมถึงการจัดการเดินขบวนต่าง ๆ คาดว่ามีผู้ใช้บริการกว่า 200,000 คน/วัน

          โครงการนําร่องสถานีอัจฉริยะ (Smart Station) ด้วยเทคโนโลยี 5G เป็นการพัฒนาต้นแบบสถานีอัจฉริยะ ที่ใช้เทคโนโลยี 5G เต็มรูปแบบแห่งแรกในประเทศไทย และในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประชาชนทุกคนสามารถเข้าถึงบริการ 5G ได้จากที่นี่ เนื่องจากสถานีกลางบางซื่อจะเป็นศูนย์กลางแห่งการเดินทาง ทั้งทางบก ทางราง เชื่อมโยงไปถึงทางน้ำและทางอากาศด้วย ยกตัวอย่างบริการ 5G ที่อยู่ภายในสถานีกลางบางซื่อ เช่น เทคโนโลยีหุ่นยนต์ ปัญญาประดิษฐ์ และเทคโนโลยีอื่น ๆ เพื่อช่วยเหลือนักเดินทาง ทั้งชาวไทย และชาวต่างประเทศ มีระบบรักษาความปลอดภัย การให้บริการข้อมูลข่าวสารและความบันเทิงในระหว่างการเดินทาง รวมถึงการจัดการเดินขบวนต่าง ๆ คาดว่ามีผู้ใช้บริการกว่า 200,000 คน/วัน

            สถานีกลางบางซื่อ เรียนรู้การพัฒนาพื้นที่โดยรอบสถานีขนส่งมวลชนตามหลัก TOD เป็นแนวคิดการพัฒนาพื้นที่รอบสถานีขนส่งมวลชน (Transit-Oriented Development หรือ TOD) คือการพัฒนาพื้นที่โดยรอบสถานีหรือระบบขนส่งมวลชน ที่มีการใช้ประโยชน์ที่ดินและกิจกรรมในรูปแบบผสมผสาน ทั้งตั้งอยู่ในระยะเดินเท้าจากสถานีขนส่งมวลชนและศูนย์กลางพาณิชยกรรม โดยจัดสรรการใช้พื้นที่ให้มีทั้งที่อยู่อาศัย ร้านค้า สำนักงาน พื้นที่โล่งว่าง และพื้นที่สาธารณะ รวมทั้งบริการพื้นฐานต่าง ๆ และส่งเสริมให้ผู้ที่อยู่ในพื้นที่เดินทางด้วยยานพาหนะหลากหลายประเภท ทั้งระบบขนส่งมวลชน จักรยาน และการเดินเท้า ลดการพึ่งพาการใช้รถยนต์ส่วนบุคคล ซึ่งแนวคิด TOD ได้รับความสนใจในนโยบายการพัฒนาเมืองสมัยใหม่ สร้างโอกาสในการพัฒนาพื้นที่รอบสถานีขนส่งมวลชนให้ใช้ได้เต็มประสิทธิภาพ การพัฒนาขนส่งมวลชนที่มีประสิทธิภาพสูงจะช่วยส่งเสริมให้ประชาชนมาใช้ระบบขนส่งมวลชนมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนทางราง การที่ปริมาณผู้ใช้ระบบขนส่งมวลชนสูงขึ้น นอกจากจะเพิ่มความคุ้มค่าในการลงทุนพัฒนาระบบขนส่งมวลชนทางรางที่มีมูลค่าสูงรวมทั้งต้นทุนในการพัฒนาสาธารณูปโภคในพื้นที่ความหนาแน่นสูงแล้ว ยังทำให้มูลค่าอสังหาริมทรัพย์ ที่พักอาศัยและสำนักงานที่อยู่ในบริเวณใกล้เคียงสูงขึ้น โดยภาครัฐหรือเอกชนที่ลงทุนในการพัฒนาระบบสามารถนำมูลค่าส่วนเพิ่มมาสนับสนุนเป็นส่วนหนึ่งของการลงทุนได้ โดยต้องมีการวางแผนครอบคลุมทุก ๆ ด้าน ได้แก่ ผังเมือง ข้อกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดิน สาธารณูปโภค สาธารณูปการ และมาตรการต่าง ๆ

           แม้ว่าตอนนี้สถานีกลางบางซื่อจะเปิดให้ใช้งานแล้ว แต่ก็ถือว่ายังไม่ได้เปิดบริการอย่างสมบูรณ์แบบครับ ยังคงมีการพัฒนาขยับขยายต่อไปในอนาคตที่ต้องคอยติดตามกันต่อไป เพราะตอนนี้ก็ถือได้ว่าสถานีกลางบางซื่อ กลายมาเป็นหัวใจแห่งใหม่สำหรับระบบขนส่งทางรางแล้ว หากมีความคืบหน้าใหม่ ๆ เมื่อไหร่ ทาง Homeday ไม่พลาดที่จะนำมาฝากทุกคนกันอย่างแน่นอนครับ

บทความที่คุณอาจสนใจ

• คอนโดงบล้านต้น ๆ สำหรับสายชิลล์ เดินถึงสายสีม่วงใน 500 เมตร
• 15 คอนโดใกล้ MRT เตาปูน-บางซื่อ Interchange สำคัญย่านชานเมือง
• 16 สถานที่เที่ยว ตามแนวแผนที่รถไฟฟ้า ที่ต้องมาสักครั้ง
• ทำความรู้จัก ‘รถไฟฟ้าสายสีทอง’ จุดเชื่อมต่อที่เที่ยวใจกลางเมือง
• รถไฟฟ้าสายสีแดง แดงเข้ม แดงอ่อน แต่ละสี วิ่งเส้นไหนบ้าง