หลายคนที่เลี้ยงแมวอาจเคยได้ยินเรื่องโรคแมวข่วน หรือ Cat Scratch Disease (CSD) มาบ้าง แต่ยังไม่เข้าใจว่าโรคนี้คืออะไร ติดต่อได้อย่างไร และป้องกันได้หรือไม่ บทความนี้จะอธิบายทุกแง่มุมของโรคแมวข่วนอย่างละเอียด เพื่อให้เจ้าของแมวเข้าใจและสามารถดูแลทั้งตัวเองและสัตว์เลี้ยงได้อย่างปลอดภัย

โรคแมวข่วนคืออะไร?

โรคแมวข่วน เกิดจากเชื้อแบคทีเรียชื่อ Bartonella henselae ซึ่งสามารถติดต่อจากแมวสู่คนได้ผ่านการข่วนหรือกัด โดยเชื้อนี้มักอาศัยอยู่ที่เล็บและในช่องปากของแมว แต่ไม่ได้หมายความว่าแมวทุกตัวจะมีเชื้อนี้ ส่วนใหญ่พบในแมวจรจัดหรือแมวที่ออกไปนอกบ้านเป็นประจำ เนื่องจากมีโอกาสสัมผัสกับหมัดซึ่งเป็นพาหะสำคัญของเชื้อ

การติดเชื้อในคนมักเกิดขึ้นหลังจากถูกแมวที่มีเชื้อข่วนหรือกัด โดยบริเวณที่ถูกข่วนจะเกิดรอยแดงและบวมภายใน 3-10 วัน ต่อมาอาจมีไข้ ปวดเมื่อยตามตัว และต่อมน้ำเหลืองบริเวณใกล้เคียงอาจบวมโต

อาการของโรคแมวข่วน

อาการในคน

• ระยะแรก (1-2 สัปดาห์หลังถูกข่วน):
  • รอยแดงและบวมบริเวณที่ถูกข่วน
  • อาจมีตุ่มหนองเล็กๆ
  • รู้สึกเจ็บหรือคัน
• ระยะที่สอง (2-4 สัปดาห์):
  • ต่อมน้ำเหลืองบวมโต โดยเฉพาะบริเวณใกล้รอยข่วน
  • มีไข้ต่ำๆ
  • อ่อนเพลีย
  • ปวดเมื่อยตามตัว
  • เบื่ออาหาร

อาการในแมว

ส่วนใหญ่แมวที่มีเชื้อจะไม่แสดงอาการป่วย แต่บางตัวอาจมี:

• ไข้เล็กน้อย
• เบื่ออาหารชั่วคราว
• ซึม

ใครบ้างที่มีความเสี่ยง?

กลุ่มเสี่ยงที่อาจมีอาการรุนแรงหากติดเชื้อ ได้แก่:

1. เด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี
2. ผู้สูงอายุ
3. ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น
   • ผู้ป่วยเอดส์
   • ผู้ป่วยมะเร็ง
   • ผู้ที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน
4. หญิงตั้งครรภ์

การวินิจฉัยและการรักษา

การวินิจฉัย

แพทย์จะวินิจฉัยโรคแมวข่วนจาก:

• ประวัติการสัมผัสกับแมว
• อาการทางคลินิก
• การตรวจเลือดหาแอนติบอดีต่อเชื้อ
• การตรวจชิ้นเนื้อจากต่อมน้ำเหลืองในกรณีที่จำเป็น

การรักษา

1. กรณีอาการไม่รุนแรง:
   • ส่วนใหญ่หายได้เองภายใน 2-4 เดือน
   • รักษาตามอาการ เช่น ยาลดไข้
   • ประคบอุ่นบริเวณต่อมน้ำเหลืองที่บวม
2. กรณีอาการรุนแรง:
   • ให้ยาปฏิชีวนะ
   • อาจต้องรับการรักษาในโรงพยาบาล
   • ติดตามอาการอย่างใกล้ชิด

การป้องกัน

สำหรับเจ้าของแมว

1. ล้างมือทุกครั้งหลังสัมผัสแมว
2. หลีกเลี่ยงการเล่นรุนแรงที่อาจทำให้แมวข่วนหรือกัด
3. ทำความสะอาดบาดแผลทันทีหากถูกข่วนหรือกัด
4. ระมัดระวังเป็นพิเศษหากอยู่ในกลุ่มเสี่ยง

สำหรับการดูแลแมว

1. กำจัดหมัดอย่างสม่ำเสมอ
2. ตัดเล็บแมวเป็นประจำ
3. พาแมวไปตรวจสุขภาพตามกำหนด
4. จำกัดการออกนอกบ้านของแมว
5. ทำความสะอาดบาดแผลหรือรอยข่วนบนตัวแมว

ข้อควรรู้เพิ่มเติม

1. ไม่จำเป็นต้องยกเลิกการเลี้ยงแมวหากพบว่าแมวมีเชื้อ
2. โรคนี้ไม่ติดต่อจากคนสู่คน
3. แมวเด็กมีโอกาสมีเชื้อมากกว่าแมวโต
4. การรักษาสุขอนามัยที่ดีช่วยลดความเสี่ยงได้มาก
5. ส่วนใหญ่อาการไม่รุนแรงและหายได้เอง

สรุป

โรคแมวข่วนเป็นโรคติดต่อจากแมวสู่คนที่พบได้ไม่บ่อย แต่ควรระมัดระวังโดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง การป้องกันทำได้ง่ายๆ ด้วยการรักษาสุขอนามัยที่ดีและการดูแลแมวอย่างเหมาะสม หากสงสัยว่าอาจติดเชื้อ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง

#Homeday #สัตว์เลี้ยง #สาระ #โรคแมวข่วน #CatScratchDisease #โรคติดต่อจากแมว #การเลี้ยงแมว #สุขภาพสัตว์เลี้ยง #สัตวแพทย์ #โรคติดต่อจากสัตว์ #การดูแลแมว #สุขภาพ #การป้องกันโรค