การปลูกต้นไม้ใหญ่ในบริเวณบ้านนั้นมีประโยชน์มากมาย โดยเฉพาะในประเทศไทยที่มีอากาศร้อนตลอดทั้งปี ต้นไม้ใหญ่ช่วยสร้างร่มเงาบังแดด ทำให้อุณหภูมิโดยรอบบ้านลดลง ช่วยประหยัดพลังงานในการใช้เครื่องปรับอากาศ นอกจากนี้ยังช่วยกรองฝุ่นละออง เพิ่มออกซิเจน และสร้างบรรยากาศที่ร่มรื่นน่าอยู่ ต้นไม้ใหญ่บางชนิดยังให้ดอกสวยงามหรือมีกลิ่นหอม เสริมสร้างสุนทรียภาพให้กับที่อยู่อาศัย อีกทั้งยังช่วยต้านแรงลม และเพิ่มความเป็นส่วนตัวให้กับบ้านอีกด้วย

12 ต้นไม้ใหญ่ที่เหมาะสำหรับปลูกในบ้านเพื่อให้ร่มเงา
ต้นพะยอม – ไม้ใหญ่ที่ให้ดอกหอมสวยงาม
ต้นพะยอมเป็นหนึ่งในต้นไม้ใหญ่ที่นิยมปลูกในบริเวณบ้าน ด้วยความสูงเฉลี่ย 15-30 เมตร จึงให้ร่มเงาได้ดีเยี่ยม ดอกพะยอมสีขาวมีกลิ่นหอมอ่อนๆ เริ่มบานในช่วงเดือนธันวาคม-กุมภาพันธ์ ทำให้บรรยากาศรอบบ้านร่มรื่นและหอมสดชื่น ต้นพะยอมเติบโตได้ดีในดินร่วนซุย ต้องการน้ำพอประมาณและแสงแดดเต็มที่ จึงเหมาะสำหรับปลูกในพื้นที่โล่งแจ้งของบ้าน เช่น สวนหน้าบ้านหรือสวนข้างบ้าน เพื่อช่วยลดความร้อนที่จะเข้าสู่ตัวบ้าน
ต้นราชพฤกษ์ – ไม้มงคลประจำชาติไทย
ต้นราชพฤกษ์หรือต้นคูน เป็นไม้มงคลประจำชาติไทยที่มีความสูงประมาณ 10-20 เมตร ให้ร่มเงาได้ดีและดูแลง่าย สามารถเติบโตได้ในดินเกือบทุกชนิดโดยเฉพาะดินปนทราย ดอกราชพฤกษ์สีเหลืองสดใสออกเป็นช่อในช่วงเดือนกุมภาพันธ์-พฤษภาคม เพิ่มความสวยงามให้กับบริเวณบ้าน ต้นราชพฤกษ์ถือเป็นไม้มงคลที่เชื่อกันว่าช่วยเสริมเรื่องความเจริญรุ่งเรืองและทรัพย์สิน จึงเป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับผู้ที่ชื่นชอบต้นไม้ที่มีความหมายดีและให้ความร่มรื่น
ต้นแคนา – ไม้ใหญ่ดอกสวยและรับประทานได้
ต้นแคนาเป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ที่มีความสูงประมาณ 10-25 เมตร มีทรงพุ่มเป็นรูปไข่สวยงาม เหมาะกับการจัดสวน ต้นแคนาชอบแดดจัด จึงควรปลูกในบริเวณที่มีแสงแดดส่องถึงตลอดวัน ข้อดีพิเศษของต้นแคนาคือดอกของมันสามารถนำไปประกอบอาหารได้ เช่น แกงส้ม หรือลวกรับประทานกับน้ำพริก นอกจากจะให้ร่มเงาแล้ว ยังมีประโยชน์ทางอาหารอีกด้วย เหมาะกับครอบครัวที่ชอบปลูกพืชที่สามารถนำมาประกอบอาหารได้
ต้นปีบ – ไม้ทนแล้งดอกหอม
ต้นปีบเป็นไม้ยืนต้นที่ทนความแห้งแล้งได้ดี ต้องการการดูแลน้อย แค่รดน้ำสัปดาห์ละครั้งก็เพียงพอ ทรงพุ่มของต้นปีบมีลักษณะโปร่ง ทำให้แสงแดดสามารถส่องผ่านลงมาบ้าง จึงเหมาะกับการปลูกในบริเวณที่ต้องการร่มเงาแต่ไม่ต้องการให้มืดทึบเกินไป ดอกปีบสีขาวมีกลิ่นหอมโดยเฉพาะในช่วงเย็น เหมาะกับการปลูกบริเวณต้นลมเพื่อให้กลิ่นหอมกระจายทั่วบริเวณบ้าน สร้างบรรยากาศผ่อนคลายและสดชื่น
ต้นกันเกรา – ไม้มงคลป้องกันสิ่งชั่วร้าย
ต้นกันเกราเป็นไม้มงคลที่เชื่อกันว่าสามารถป้องกันสิ่งชั่วร้ายได้ มีความสูงประมาณ 8-25 เมตร เหมาะกับการปลูกในประเทศไทยเพราะสามารถเจริญเติบโตได้ดีทั้งในสภาพอากาศแห้งแล้งและฝนตก ดอกกันเกราจะเปลี่ยนสีจากขาวเป็นเหลืองอมส้มเมื่อบาน และมีกลิ่นหอมตลอดทั้งวัน ช่วงออกดอกอยู่ในเดือนกรกฎาคมถึงสิงหาคม การดูแลไม่ยุ่งยาก เพียงกำจัดวัชพืชในช่วงแรกปลูก และตัดแต่งกิ่งเพื่อรักษาทรงพุ่มให้สวยงาม
ต้นจำปี – ไม้ดอกหอมไทยโบราณ
ต้นจำปีเป็นไม้ยืนต้นที่คนไทยนิยมปลูกมาแต่โบราณ มีความสูงประมาณ 10-20 เมตร ให้ร่มเงาได้ดี ดอกจำปีสีขาวนวลมีกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์และออกดอกตลอดทั้งปี จึงเหมาะกับการปลูกในบริเวณพื้นที่พักผ่อนเช่นสวนหน้าบ้านหรือสวนหลังบ้าน อย่างไรก็ตาม ควรระวังไม่ปลูกใกล้แหล่งน้ำมากเกินไปเพราะต้นจำปีไม่ทนต่อน้ำท่วมขัง ต้นจำปียังถือเป็นไม้มงคลที่สื่อถึงความเจริญก้าวหน้า จึงนิยมนำดอกไปถวายพระเพื่อความเป็นสิริมงคล
ต้นหูกระจง – ไม้ใหญ่ทรงพุ่มสวย
ต้นหูกระจงเป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ที่มีความสูงประมาณ 15-20 เมตร เหมาะกับบ้านที่มีพื้นที่กว้าง เนื่องจากมีทรงพุ่มที่แผ่กว้างออกด้านข้างสวยงาม สามารถให้ร่มเงาได้บริเวณกว้าง ต้นหูกระจงจะผลัดใบปีละ 2 ครั้ง จึงต้องหมั่นเก็บกวาดใบไม้ในช่วงดังกล่าว สิ่งสำคัญคือต้องปลูกให้ห่างจากตัวบ้านพอสมควร เพราะรากอาจทำให้เกิดความเสียหายกับโครงสร้างบ้านได้ เหมาะสำหรับปลูกเป็นไม้ประธานในสวนขนาดใหญ่
ต้นสารภี – ไม้ดอกหอมทรงพุ่มทึบ
ต้นสารภีเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางค่อนข้างใหญ่ มีความสูงประมาณ 10-15 เมตร ลักษณะทรงพุ่มทึบและแผ่กว้าง จึงเหมาะกับการปลูกเพื่อสร้างร่มเงาและบังแดด ดอกสารภีมีกลิ่นหอมและออกดอกในช่วงเดือนมกราคมถึงมีนาคม ช่วยเพิ่มความสดชื่นให้กับบรรยากาศรอบบ้าน ต้นสารภีชอบดินร่วนที่มีการระบายน้ำดีและต้องการแสงแดดปานกลาง ควรปลูกในพื้นที่ที่ไม่แห้งแล้งเกินไป และรดน้ำสม่ำเสมอโดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อน
ต้นอโศกอินเดีย – ไม้ทรงสูงคล้ายพีระมิด
ต้นอโศกอินเดียโดดเด่นด้วยลักษณะลำต้นสูงถึง 25 เมตร มีทรงพุ่มแบบพีระมิดที่เป็นเอกลักษณ์ ใบมีลักษณะหนาทึบจึงช่วยกรองฝุ่นละอองได้ดี เหมาะสำหรับปลูกเป็นแนวริมรั้วเพื่อเพิ่มความเป็นส่วนตัวและบังลมได้ดี ต้องหมั่นดูแลตัดแต่งกิ่งอย่างสม่ำเสมอเพื่อไม่ให้ต้นสูงเกินไป อโศกอินเดียเติบโตได้ดีในดินร่วนซุยที่มีความชุ่มชื้นพอเหมาะ ทนแล้งได้ดี แต่ในช่วงแรกปลูกควรให้น้ำอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้รากตั้งตัวได้ดี
ต้นมะม่วง – ไม้ผลให้ร่มเงาและผลผลิต
ต้นมะม่วงเป็นไม้ผลที่คนไทยนิยมปลูกมาก มีความสูงประมาณ 10-30 เมตร ให้ร่มเงาที่ดีและมีประโยชน์แบบรอบด้าน นอกจากช่วยบังแดดและลดความร้อนแล้ว ยังให้ผลที่สามารถรับประทานได้ตามฤดูกาล ต้นมะม่วงดูแลง่าย ทนทั้งสภาพแดดจัดและฝนตก เหมาะกับสภาพอากาศเมืองไทย ต้นมะม่วงยังถือเป็นไม้มงคลที่เชื่อว่าช่วยเสริมความมั่งคั่งร่ำรวย เหมาะกับการปลูกในบริเวณที่มีพื้นที่กว้างพอสมควร ควรเลือกสายพันธุ์มะม่วงให้เหมาะกับพื้นที่และความชอบส่วนตัว
ต้นนางกวัก – ไม้มงคลทรงพุ่มทึบ
ต้นนางกวักเป็นไม้มงคลที่เชื่อกันว่าช่วยเสริมโชคลาภ กวักเรียกทรัพย์สินเงินทองให้กับเจ้าของบ้าน มีความสูงประมาณ 8-15 เมตร ทรงพุ่มกลมทึบจึงช่วยบังแดดและสร้างร่มเงาได้ดี ใบร่วงน้อยจึงง่ายต่อการดูแลรักษา เจริญเติบโตได้ดีในสภาพอากาศเมืองไทย และยังมีผลที่สามารถรับประทานได้ ต้นนางกวักนิยมปลูกในบริเวณหน้าบ้านหรือในตำแหน่งที่มองเห็นได้ชัดเจน เพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลให้กับบ้าน
ต้นทองกวาว – ไม้ดอกสีสดใสเพิ่มสีสันให้บ้าน
ต้นทองกวาวเป็นไม้ยืนต้นที่โดดเด่นด้วยดอกสีส้มอมแดงสดใส ซึ่งออกดอกในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ มีความสูงประมาณ 12-18 เมตร ทรงพุ่มแผ่กว้างออกด้านข้าง ใบมีความหนาแน่นจึงช่วยบังแดดและสร้างร่มเงาได้ดี ต้นทองกวาวเหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการเพิ่มสีสันให้กับบริเวณบ้าน เมื่อออกดอกจะสร้างทัศนียภาพที่สวยงามโดดเด่น ต้นทองกวาวชอบแดดเต็มที่และทนแล้งได้ดีพอสมควร จึงเหมาะกับการปลูกในพื้นที่โล่งที่มีแสงแดดตลอดวัน

ข้อควรรู้ก่อนปลูกต้นไม้ใหญ่ในบริเวณบ้าน
เลือกพันธุ์ไม้ให้เหมาะกับสภาพอากาศและพื้นที่
การเลือกชนิดของต้นไม้ใหญ่ที่จะปลูกในบริเวณบ้านต้องคำนึงถึงสภาพอากาศในพื้นที่เป็นสำคัญ สำหรับประเทศไทยควรเลือกต้นไม้ที่ทนร้อนและทนฝนได้ดี นอกจากนี้ยังต้องพิจารณาขนาดพื้นที่ที่มี บ้านที่มีพื้นที่จำกัดควรเลือกต้นไม้ที่มีขนาดเหมาะสม ไม่ใหญ่จนเกินไป หรือมีระบบรากที่ไม่แผ่กว้างมาก การเลือกต้นไม้ที่เหมาะสมจะช่วยให้ต้นไม้เจริญเติบโตได้ดีและอยู่กับบ้านเราไปได้อย่างยาวนาน โดยไม่สร้างปัญหาในภายหลัง
การวางตำแหน่งต้นไม้อย่างเหมาะสม
ตำแหน่งการปลูกต้นไม้ใหญ่มีความสำคัญอย่างยิ่ง ควรปลูกบริเวณทิศตะวันตกของบ้านเพื่อช่วยบังแสงแดดในช่วงบ่ายถึงเย็น ซึ่งเป็นช่วงที่มีความร้อนสูงสุด และหลีกเลี่ยงการปลูกทางทิศใต้เพราะจะบังทิศทางลม ที่สำคัญควรเว้นระยะห่างจากตัวบ้านอย่างน้อย 5 เมตร และจากรั้วอย่างน้อย 2 เมตร เพื่อป้องกันไม่ให้รากต้นไม้ทำความเสียหายกับโครงสร้างบ้านและรั้ว รวมถึงป้องกันกิ่งไม้ยื่นออกไปนอกรั้วบ้านซึ่งอาจก่อให้เกิดปัญหากับเพื่อนบ้านได้
ไม่ควรปลูกต้นไม้คลุมตัวบ้าน
หลายคนเข้าใจผิดว่าการปลูกต้นไม้ใหญ่ให้คลุมตัวบ้านจะช่วยให้บ้านเย็นลง แต่ความจริงแล้ว การปลูกต้นไม้คลุมบ้านจะทำให้ความชื้นสะสมในบ้านมากขึ้น ซึ่งเป็นสาเหตุของเชื้อราที่จะเกิดตามเฟอร์นิเจอร์และผนังบ้าน ส่งผลเสียต่อสุขภาพของผู้อยู่อาศัย โดยเฉพาะระบบทางเดินหายใจ นอกจากนี้ยังทำให้โครงสร้างบ้านเสื่อมโทรมเร็วขึ้น ดังนั้นควรปลูกต้นไม้ใหญ่ให้ห่างจากตัวบ้านในระยะที่เหมาะสม เพื่อให้ได้ร่มเงาโดยไม่ก่อให้เกิดปัญหาความชื้นสะสม
การเว้นระยะห่างระหว่างต้นไม้
การปลูกต้นไม้ใหญ่หลายต้นในบริเวณบ้านต้องคำนึงถึงระยะห่างระหว่างต้นด้วย ต้นไม้ที่มีทรงพุ่มขนาดเล็กควรเว้นระยะห่างประมาณ 6 เมตร ส่วนต้นไม้ที่มีทรงพุ่มกว้างควรเว้นระยะห่างประมาณ 8-10 เมตร การเว้นระยะห่างที่เหมาะสมจะช่วยให้แต่ละต้นมีพื้นที่เพียงพอสำหรับการเจริญเติบโต ไม่แย่งอาหารและแสงแดดกัน ทำให้ต้นไม้เติบโตได้สมบูรณ์และสวยงาม อีกทั้งยังช่วยให้ทรงพุ่มของต้นไม้แต่ละต้นไม่เบียดกันจนดูรกและทึบเกินไป
การดูแลและตัดแต่งอย่างสม่ำเสมอ
การปลูกต้นไม้ใหญ่ในบริเวณบ้านจำเป็นต้องมีการดูแลและตัดแต่งกิ่งก้านอย่างสม่ำเสมอ เพื่อควบคุมการเจริญเติบโตไม่ให้ทรงพุ่มแผ่กว้างหรือสูงจนเกินไป การตัดแต่งกิ่งยังช่วยควบคุมการเจริญเติบโตของรากไม่ให้แผ่ขยายจนอาจสร้างความเสียหายต่อโครงสร้างบ้าน ถนน หรือท่อระบายน้ำ นอกจากนี้การตัดแต่งยังช่วยให้ต้นไม้มีรูปทรงสวยงาม มีสุขภาพดี และป้องกันการเกิดโรคและแมลงศัตรูพืชอีกด้วย ควรตัดแต่งกิ่งอย่างน้อยปีละ 1-2 ครั้ง ขึ้นอยู่กับชนิดของต้นไม้

ประโยชน์ของการปลูกต้นไม้ใหญ่ในบริเวณบ้าน
การปลูกต้นไม้ใหญ่ในบริเวณบ้านนั้นมีประโยชน์มากมาย นอกจากการให้ร่มเงาและช่วยบังแดดแล้ว ยังช่วยลดอุณหภูมิรอบบ้านให้เย็นลง ทำให้ประหยัดพลังงานในการใช้เครื่องปรับอากาศ ต้นไม้ใหญ่ยังช่วยเพิ่มความสวยงามให้กับบ้านด้วยดอกและใบที่มีสีสันสดใส บางชนิดมีดอกที่ส่งกลิ่นหอม เพิ่มความสดชื่นให้กับผู้อยู่อาศัย นอกจากนี้ยังช่วยกรองฝุ่นละออง เพิ่มออกซิเจนในอากาศ และช่วยต้านแรงลมในช่วงฤดูฝนได้อีกด้วย
ต้นไม้ใหญ่บางชนิดยังให้ผลิตผลที่สามารถนำมารับประทานได้ เช่น มะม่วง หรือดอกแคนาที่นำมาประกอบอาหารได้ เป็นการเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการให้กับครอบครัว รวมถึงเป็นการประหยัดค่าใช้จ่ายในการซื้อผักและผลไม้บางส่วน การปลูกต้นไม้ใหญ่ยังช่วยเพิ่มพื้นที่สีเขียวซึ่งเป็นการช่วยลดภาวะโลกร้อนอีกทางหนึ่งด้วย
สรุป
การปลูกต้นไม้ใหญ่ในบริเวณบ้านเป็นทางเลือกที่ดีในการช่วยลดความร้อนและสร้างร่มเงา โดยมีตัวเลือกหลากหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นต้นพะยอม ราชพฤกษ์ แคนา ปีบ กันเกรา จำปี หูกระจง สารภี อโศกอินเดีย มะม่วง นางกวัก และทองกวาว ซึ่งแต่ละชนิดมีลักษณะและคุณสมบัติที่โดดเด่นแตกต่างกันไป ผู้ปลูกควรเลือกให้เหมาะกับพื้นที่และความต้องการของตน
อย่างไรก็ตาม การปลูกต้นไม้ใหญ่ต้องคำนึงถึงปัจจัยหลายอย่าง ทั้งการเลือกพันธุ์ไม้ที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่และภูมิอากาศ การวางตำแหน่งที่เหมาะสม การเว้นระยะห่างระหว่างต้นไม้และตัวบ้าน รวมถึงการดูแลรักษาอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ต้นไม้เจริญเติบโตอย่างสมบูรณ์ สวยงาม และอยู่ร่วมกับบ้านเราได้อย่างยาวนาน
#สาระ #ต้นไม้ใหญ่ #ไม้ให้ร่มเงา #ลดความร้อน #จัดสวน #ภูมิทัศน์บ้าน #ต้นไม้บังแดด #บ้านเย็น #ต้นไม้มงคล #พรรณไม้ #ไม้ยืนต้น