เวลามีแผ่นดินไหว ร่างกายอาจรู้สึก เวียนหัวหรือเสียการทรงตัว เพราะระบบการรับรู้สมดุลของร่างกาย (vestibular system) ในหูชั้นในได้รับผลกระทบจากการเคลื่อนที่ของพื้นดิน ซึ่งทำให้เกิดความสับสนระหว่างสิ่งที่ร่างกายรับรู้กับสิ่งที่ดวงตาเห็น
สาเหตุหลักที่ทำให้เวียนหัวเมื่อเกิดแผ่นดินไหวระบบการทรงตัวในหูชั้นใน (Inner Ear – Vestibular System) ได้รับผลกระทบหูชั้นในมีอวัยวะที่ช่วยควบคุมสมดุล หากพื้นเคลื่อนที่แบบไม่คาดคิด สมองอาจประมวลผลข้อมูลผิดพลาด ทำให้รู้สึกเหมือนตัวโยกไปมา
ความไม่สอดคล้องของประสาทสัมผัส (Sensory Mismatch)ดวงตาอาจมองเห็นสิ่งรอบตัวนิ่งอยู่ แต่หูชั้นในรับรู้แรงสั่นสะเทือน สมองจึงสับสนว่าร่างกายเคลื่อนไหวหรือไม่ ส่งผลให้เกิดอาการคล้ายเมารถหรือเมาเรือ
ระบบไหลเวียนโลหิตและความดันโลหิตเปลี่ยนแปลงเมื่อเกิดแผ่นดินไหว ร่างกายอาจมีปฏิกิริยาตอบสนอง เช่น หัวใจเต้นเร็วขึ้น หรือความดันโลหิตเปลี่ยนแปลง ทำให้รู้สึกเวียนหัว
ความเครียดและความตื่นตระหนก (Anxiety & Panic Response)แผ่นดินไหวเป็นเหตุการณ์ไม่คาดคิดที่อาจทำให้เกิดความกลัวหรือเครียด ฮอร์โมนอะดรีนาลีน (Adrenaline) ถูกหลั่งออกมา ส่งผลให้เกิดอาการมึนหัวหรือเวียนหัวได้
วิธีลดอาการเวียนหัวระหว่างหรือหลังแผ่นดินไหว
- นั่งหรือนอนลง เพื่อลดการเสียสมดุล
- โฟกัสที่วัตถุคงที่ เช่น กำแพงหรือพื้น เพื่อช่วยให้สมองปรับสมดุล
- หายใจลึกๆ และช้าๆ เพื่อลดความเครียด
- ดื่มน้ำ เพื่อช่วยรักษาระดับของเหลวในร่างกาย
- พักผ่อนให้เพียงพอ หากยังรู้สึกเวียนหัวหลังจากเหตุการณ์ผ่านไป
หากอาการเวียนหัวรุนแรงมาก หรือไม่หายหลังจากแผ่นดินไหว ควรพบแพทย์เพื่อตรวจสอบว่ามีปัญหาด้านหูชั้นในหรือความผิดปกติอื่นๆ หรือไม่
